بازرسی کالا در تجارت بین الملل – بخش اول
یکی ازدغدغه های دائمی فروشندگان و خصوصاً خریداران هنگام انجام معاملات بین المللی و خرید کالا، عدم اطمینان به طرف مقابل و تردید در انجام تعهدات تقبل شده از طرف وی میباشد.
در این راستا، یکی از ابزارهای که میتواند مورد توجه قرار گیرد و با استفاده از آن مسئولیتهای فروشنده قبل از حمل کالا و دریافت پول مورد بررسی و کنترل قرار داده شود، بهره گیری از خدمات شرکت های بازرسی میباشد که با اعمال نظارت، کنترل کمی و کیفی کالای خریداری شده، موجب کاهش اختلافات آتی فیما بین خریدار و فروشنده میگردد. در واقع، برای جلوگیری و رفع مشکلات، از مدتها قبل سعی گردیده است که با استفاده از مکانیزم های خاص موجبات ایجاد اختلاف بین خریدار و فروشنده به حداقل ممکن کاهش یابد و در این رابطه موضوع بازرسی کالا در مبدا و قبل از حمل، به عنوان یکی از ابزارهای مهم در جهت کاهش و یا رفع اختلاف بین متعاملین مطرح بوده است.
چرایی و چگونگی لزوم بازرسی
امروز با توجه به گشایش اعتبارات اسنادی متنوع تجار مبادرت به واردات انواع کالا به کشورهای متبوع خود می کنند. بلاشك واردات هر نوع کالا ارتباط مستقیم با سلامت آحاد جامعه دارد. خصوصاً در ارتباط با کالاهای استراتژیك هر کشور.
بانکها در خصوص اصالت و یا عدم اصالت کالاها مسئولیتی ندارند بلکه صرفاً مسئولیت آنان در این محدوده است که اسناد حمل را از بانک کارگزار طبق شرایط اعتباری دریافت دارند .حتی شرکتهای متصدی حمل و نقل نیز در خصوص اصالت و یا تقلبی بودن کالا مسئولیتی ندارند بلکه طبق اظهار فرستنده به کمیت و کیفیت کالا اطلاع حاصل می کند اما این اطلاع هرگز مربوط به ماهیت کالایی که حمل می کنند ، نیست.
بنابراین وجود شرکتهای بازرسی کننده کالا در سطح بین الملل ضرورت می یابد . در کشور ایران نیز شرکت های بازرسی کننده کالا وجود دارد که نسبت به بازرسی کالا اقدام می کنند . در این میان کالاهایی هستند که دارای استانداردهای اجباری می باشد که وزارت صنعت،معدن و تجارت، طبق تعرفه کالا، اجباری بودن استاندارد آن را برای بانک ها مشخص می کند که شرایط بازرسی آنها نیز اجباری است و خریدار مکلف است شرکت بازرسی کننده را معرفی کند. در مواردی که هزینه بازرسی با خریدار است درج شرایط هزینه بازرسی در شرایط اعتبار الزامی است.
اثرات بازرسی کمیت و کیفیت کالا یا خدمات
بی شک در دنیایی که در آن زیباترین لحظات زندگانی خود را سپری میکنیم، همواره در حال استفاده از کالا و خدمات متفاوت هستیم که کیفیت استفاده از این کالاها با کیفیت زندگی ما رابطه مستقیم دارد. در این راستا شرکت های بازرسی کالا در هر کشوری بهعنوان بازوی مورد اطمینان سازمان ملی استاندارد آن کشور است. این شرکتها همواره در بخش کالاهای وارداتی نقش بارزتری برای بازرگانان و واردکنندگان ایفا میکنند. یکی از خدمات شرکتهای بازرسی کالا، بررسی کیفیت کالاهای وارداتی است. برخی از کالاهای موجود در بازار دنیا نه تنها از کیفیت مطلوبی برخوردار نیستند بلکه سلامت مصرفکنندگان را نیز تهدید میکند. سازمان ملی استاندارد کشورمان با استقرار در مبادی ورودی کشور و نیز از طریق شرکتهای تایید شده بازرسی کالا، گمرک را که به عنوان مرزبان اقتصادی کشور در قانون امور گمرکی است، یاری میکند.
شرکت های بازرسی به عنوان نهادی مستقل میتواند ضمن ایجاد امنیت بیشتر سرمایه گذاری در بخش واردات، همواره بازرگانان را در بخش کیفیت و ماهیت کالاهای وارداتی کمك کند. ارزیابی و انطباق صحیح کالا با استانداردهای روز دنیا و بین المللی می تواند به عنوان یکی از وظایف محوله به این شرکت ها باشد. استفاده از خدمات شرکت های بازرسی و دانش فنی و عملی این شرکت ها برای واردکنندگان کالا و تجهیزات یك نقطه قوت محسوب میشود تا از واردات اجناس بی کیفیت جلوگیری به عمل آید.
با توجه به اینکه رفع تحریم ها میتواند برای واردکنندگان به داخل کشور چراغ سبزی باشد، اما کیفیت کالاها باید بیش از پیش مورد اهمیت واقع شود. صرفا نام کشور یا برند کارخانجات و شرکت ها نمی تواند ملاک باشد. شرکتهای بازرسی کالا بهعنوان نهادی مستقل و زیرمجموعه مورد تایید سازمان ملی استاندارد، کالا و تجهیزات را مطابق با استانداردهای ملی و بین المللی ارزیابی میکند و پس از بررسی های فنی، موارد قبول یا مغایرت با استانداردهای کالا را اعلام میکند.
اگر به شرکت های بازرسی از این دید بنگریم که صرفا نهادی است که میتواند با ارائه مجوز قانونی به کالا، آن کالا با تشریفات گمرکی وارد کشور شود، نقش و خطمشی این شرکت ها را تا حدی زیرسوال میبرد.
این نهاد مستقل در کنار واردکنندگان و مصرف کنندگان میتواند در پیشبرد اهداف کیفی برای مصرف کنندگان نقش بسزایی ایفا کند و این امر مستلزم استفاده بیش از پیش بازرگانان از دانش فنی شرکت های بازرسی کالاست.